Yêu thích nhưng liệu có ai hiểu hết ý nghĩa đài hoa sen?

Nhiều Phật tử yêu hoa, có thú chơi hoa sen nhưng có nhẽ chưa hiểu hết được ý nghĩa hình tượng hoa sen trong phật giáo trong cuộc sống thường nhật, trong phong thủy, Phật giáo và cả cách thức phụng dưỡng.

Luôn khoe sắc, tỏa mùi thơm thu hút và không bao giờ bị hòa lẫn giữa những thứ "hôi tanh" khác, hoa sen đi vào đời sống với rất nhiều ý nghĩa.

Ý nghĩa hoa sen trong Phật giáo

Hoa sen xuất hiện nhiều trong Phật giáo: Phật Quan Âm ngồi trên đài sen, khi lễ Phật hai bàn tay chắp lại làm thành hình hoa sen chưa nở - kiểu lễ Liên hoa hợp chưởng, trong các công trình phật giáo nổi tiếng như chùa Một Cột, tháp Cử Phẩm liên hoa ở chùa Bút Tháp, chùa Tây Phương,… đều biểu lộ một vai trò quan yếu, ý nghĩa hoa sen cố định đối với tín ngưỡng.

Theo đó, trong Phật giáo, hoa sen được biết đến với sự trong sáng, thức tỉnh và giáp do nó mọc lên từ những vùng nước bùn lầy, hôi bẩn song lại giữ được bản thân hoàn toàn trong lành. Trong thần thoại Ai Cập, hoa sen được xem như một dấu hiệu của sự tái sinh với việc phá vỡ bề mặt nước mỗi buổi sáng cũng gợi lên hoài vọng vươn lên đón ánh màng tang, điều này được can hệ đến sự giác ngộ hoặc khả năng nhận ra Phật tính của con người.

Hoa sen có nhiều màu sắc khác nhau, và mỗi màu sắc thì lại mang một ý nghĩa riêng biệt:

- Hoa sen xanh: Biểu tượng của ý thức về trí óc và kiến ​​thức. Trong nghệ thuật Phật giáo, hoa sen xanh luôn được thể như một phần mở và và sẽ không bao giờ quan sát thấy phần trọng tâm.

- Hoa sen trắng: Đây là đại diện cho một trạng thái tinh thần thuần khiết, của sự hoàn hảo ý thức. Nó cũng liên hệ đến sự tịnh tâm thực chất của một người.

- Hoa sen tím: Màu hoa này có sự hệ trọng với các giáo phái huyền bí. Nó có thể được hiển thị như là một bông hoa nở hoặc búp hoa. Bốn cánh hoa sen tím là đại diện cho một trong những lời dạy của Đức Phật dẫn đến thức tỉnh bản thân và được coi là một trong những sự thật cao quý.

- Hoa sen hồng: Đây là hoa sen tối cao và được coi là hoa sen đích thực của Đức Phật.

- Hoa sen đỏ: Hoa sen này biểu tượng cho trái tim và ý nghĩa của nó có liên tưởng đến tình và từ bi.

Hình ảnh sen trong kiến trúc

Trong kiến trúc Phật giáo, hình ảnh hoa sen đã được đưa vào trang trí ở vị trí chủ đạo. Ngay từ việc chọn thế đất làm chùa, người ta cũng phải lưu ý đến”… bên phải có hình hoa sen tràng phướn, lọng báu…”. Hoa sen cũng nằm trong Biểu tượng tòa sen nơi Phật ngự.

Tòa sen vừa là bệ đỡ cho pho tượng cao hơn, uy nghi hơn vừa mang ý nghĩa Đức Phật là đấng giác ngộ, đã tìm ra chân lý nên ngồi trên tòa sen để diễn tả sự thanh tịnh tỏa sáng về trí óc.

Tòa sen miêu tả Phật tánh nơi một con người đã phát triển rạng rỡ. Đài sen thường được tạo thành hai lớp cánh hoặc den hoa sen cung phat ba lớp cánh ở dạng nở xòa mềm mại, nét cong uốn khá sắc sảo. Một lớp cánh quay xuống theo bàn tay phải của Phật diễn đạt sự nhu thuận, một lớp cánh quay lên nâng đỡ Đức Phật miêu tả sự điều phục.

Tượng Phật dù đứng hay ngồi cũng đều ngự trên tòa sen nhiều tầng. Đó là sự tả của khôn thiêng thoát tục, sự nảy nở ý thức hướng thiện.

Sen còn được diễn tả trên các kiến trúc ở cổng chùa và ở các tháp. Cổng chùa thường là cổng tam quan, nghĩa là cửa giới, cửa định và cửa tuệ. Đó là ranh giới giữa cõi thánh với cõi phàm, lại tả phương châm tu hành của người Phật tử.

Vì lẽ đó, những họa tiết trang hoàng trên trụ cổng thường là cảnh sắc thanh tịnh hay truyện tích nhà Phật, trong đó không thể thiếu họa tiết hoa sen.

Hoa sen được đắp nổi trên trụ cột với một hoặc hai lớp cánh cong, thon thả. Trên những ô hộc cổng chùa, họa tiết hoa sen là cả một đóa sen tám cánh rõ ràng. Ba cánh dưới biểu tượng cho Tam bảo Phật-Pháp-Tăng. Năm cánh trên biểu tượng cho năm hạnh của năm vị Phật và Bồ-tát mà người phật tử muốn hướng tới.